Σιδηρόδρομος: Απόσυρση χρηματοδότησης και διαγωνισμού για μετατροπή του δικτύου Πελοποννήσου σε ποδηλατόδρομο ζητούν φορείς

Στο Ευρωκοινοβούλιο το θέμα

🕛 χρόνος ανάγνωσης: 7 λεπτά ┋

Έντονες αναταράξεις εξακολουθεί να προκαλεί η απόφαση του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ) να προχωρήσουν στην ανάθεση μελέτης για τη μετατροπή της ιστορικής σιδηροδρομικής γραμμής μετρικού εύρους στην Πελοπόννησο – από τα Μέγαρα έως την Καλαμάτα – σε ποδηλατόδρομο, στην οποία είχε αναλυτικά αναφερθεί το «ethnos.gr» με δημοσίευμά του. Η μελέτη, προϋπολογισμού 3,5 εκατομμυρίων ευρώ, θα χρηματοδοτηθεί από το Πράσινο Ταμείο, χωρίς – όπως σημειώνουν οι επικριτές του εγχειρήματος - να έχει προηγηθεί ανάλυση σκοπιμότητας ή αξιολόγηση της βιωσιμότητας της πρότασης.

Η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ) χαρακτηρίζει «πραγματικά απίστευτο ότι συζητείται από κρατικούς φορείς η αποδόμηση μιας πολύτιμης κρατικής υποδομής», υπογραμμίζοντας πως σύμφωνα με διεθνείς εμπειρογνώμονες, μόνο η υφιστάμενη σιδηροδρομική γραμμή Κόρινθος – Καλαμάτα αποτιμάται μεταξύ 2,5 και 3 δισ. ευρώ, ενώ το σύνολο του μετρικού δικτύου της Πελοποννήσου εκτιμάται στα 5 - 6 δισ. ευρώ.

Επιπλέον σημειώνει ότι αντίθετα με τους ισχυρισμούς της διακήρυξης, μεγάλο μέρος των γραμμών είναι σε πολύ καλή κατάσταση αφού φροντίζουν γι΄αυτό εθελοντές στην Κορινθία, Αργολίδα, Αρκαδία και Μεσσηνία, οι οποίοι καθαρίζουν τακτικά και κρατούν τη γραμμή ανοιχτή, κάτι που επιβεβαίωσε και ο Ελβετός Πρέσβης Stefan Estermann με τον φιλέλληνα καθηγητή ΕΤΗ Ζυρίχης Bernd Scholl, οι οποίοι περπάτησαν τον Οκτώβριο 2024 όλο το τμήμα της γραμμής από Κόρινθο μέχρι Ναύπλιο.

Η οργάνωση ζητά από τον υπουργό Περιβάλλοντος, Σταύρο Παπασταύρου και τον Πρόεδρο του ΤΕΕ, Γιώργο Στασινό, την άμεση ακύρωση των εξαγγελθέντων «καταστροφικών διαγωνισμών», από την υπουργό Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, τον άμεσο χαρακτηρισμό του συνόλου του Πελοποννησιακού Σιδηροδρόμου (επιδομή και υποδομή των γραμμών και όλα τα κτηριακά συγκροτήματα) και επιλεγμένου τροχαίου υλικού δεδομένου ότι εκκρεμεί εδώ και 10 χρόνια παρά την θετική εισήγηση, η εισαγωγή του θέματος στο Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων και Σύγχρονων Μνημείων και από το Πράσινο Ταμείο (ΥΠΕΝ) την απόσυρση της χρηματοδότησης.

«Ο τελικός μας στόχος, μαζί με την επαναλειτουργία της γραμμής, είναι: να χαρακτηρισθεί ο Σιδηρόδρομος ως σύνολο, μαζί με το μοναδικό τοπίο που το περιβάλλει και τα κτηριακά συγκροτήματα με τους πανέμορφους σταθμούς και τα βοηθητικά κτήρια που έχουν διασωθεί, ως Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO -κατά το παράδειγμα των Albula & Bernina Express της Ελβετίας- και να χρησιμοποιηθεί ως «όχημα» για την εγκαθίδρυση ενός νέου, θεματικά προσανατολισμένου, τουριστικού μοντέλου».

Επιχειρηματολογώντας για την ανάγκη διατήρησης του δικτύου, η ΕΛΛΕΤ επισημαίνει τα εξής:

Τα τμήματα Κόρινθος – Άργος - Ναύπλιο και Τρίπολη - Καλαμάτα συμπεριλαμβάνονται ως άξονες προαστιακής - περιφερειακής σημασίας στο θεσμοθετημένο Εθνικό Χωροταξικό Σχέδιο Ελλάδος (2009).
Την περίοδο 2004-2009, με χρηματοδότηση από το Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα (ΠΕΠ) Πελοποννήσου, επενδύθηκαν 80 εκατ. ευρώ στο τμήμα Κόρινθος - Καλαμάτα και έγινε ριζική ανακαίνιση επιδομής της γραμμής με βαριά στοιχεία επιδομής και για ταχύτητες έως 120 χλμ/ώρα, με σκοπό την επαναλειτουργία της.
Η αναβάθμιση και επαναλειτουργία του τμήματος Κόρινθος-Άργος-Ναύπλιο συμπεριλαμβάνεται στο εγκεκριμένο Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Μεταφορών (ΕΣΣΜ - 2019), το οποίο εκπονήθηκε και τεκμηριώθηκε μελετητικά για λογαριασμό του Υπουργείου Μεταφορών, κατόπιν εντολής και υπό την αιγίδα της αρμόδιας ΓΔ της ΕΕ
Στον πρόσφατο 20ετή (2024-2044) επιχειρησιακό σχεδιασμό του Υπουργείου Μεταφορών (επί υπουργίας Χρ. Σταϊκούρα) για την ανάπτυξη των ελληνικών σιδηροδρόμων, συμπεριλαμβάνεται και η περαιτέρω αναβάθμιση του άξονα Κορίνθου-Τρίπολης-Καλαμάτας.
Η Ελλάδα έχει δηλώσει το 2024 τις μετρικές γραμμές της Πελοποννήσου ως μέρος του Διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών , το λεγόμενο TEN-T (Trans European Networks – Transport), ως μέρος του λεγόμενου comprehensive δικτύου (όχι του core δικτύου), εκφράζοντας έτσι ξεκάθαρα τη θέληση του κράτους-μέλους, οι γραμμές αυτές να λαμβάνονται υπόψη σε Ευρωπαϊκό επίπεδο ως σιδηρόδρομοι και ως μέρος της Ευρωπαϊκής πολιτικής στον τομέα αυτό.

«Ως εκ τούτου είναι απολύτως ανακόλουθο και εκθέτει τη χώρα διεθνώς, η Ελλάδα να δηλώνει το 2023-2024 το μετρικό δίκτυο ως σιδηρόδρομο και ένα χρόνο μετά να θέλει να καταστρέψει την υποδομή αυτή και να μετατρέψει την ίδια γραμμή σε ποδηλατοδρόμο. Εάν προχωρήσει αυτός ο σχεδιασμός, θα πρέπει να ζητήσει η χώρα από την ΕΕ την επίσημη αφαίρεση αυτών των γραμμών από το χάρτη των ΤΕΝ-Τ, με τις αναμενόμενες πολιτικές συνέπειες σε διεθνές επίπεδο», σημειώνει η ΕΛΕΤ.

Προσθέτει επίσης πως είναι πάνδημο το αίτημα της τοπικής κοινωνίας για επαναλειτουργία του σιδηροδρόμου καθώς η Τοπική Αυτοδιοίκηση της περιοχής Αργολίδας, Αρκαδίας και Μεσσηνίας, ο Δήμος Μεγαλοπόλεως, ο Δήμος Ναυπλίου και πρόσφατα με ομόφωνα ψηφίσματα οι Δήμοι Καλαμάτας, Μεσσήνης και Οιχαλίας στην Μεσσηνία, έχουν ζητήσει την ανάταξη και επαναλειτουργία του σιδηροδρόμου στα τμήματα Κόρινθος-Άργος-Ναύπλιο, Καλαμάτα-Μελιγαλάς-Διαβολίτσι / Κυπαρισσία και Καλαμάτα-Μεσσήνη ως Προαστιακού. Στην Κόρινθο, σύμφωνα με την πρόβλεψη μας, θα υπάρχει ανταπόκριση με τον Προαστιακό Σιδηρόδρομο Αθηνών, Πειραιά, Αεροδρόμιο Ελ. Βενιζέλος για την εξυπηρέτηση των κατοίκων και των επισκεπτών.

Η ΕΛΛΕΤ αναφέρεται και στο γεγονός ότι πρόσφατα ξεκίνησε ελληνοελβετική πρωτοβουλία με στόχο την τουριστική και επιβατική αξιοποίηση του δικτύου, κατά τα πρότυπα των ελβετικών Bernina και Albula Express, με το πρώτο βήμα να αφορά στο τμήμα Κόρινθος-Άργος-Ναύπλιο. Οι Ελβετοί εμπειρογνώμονες της ελληνοελβετικής πρωτοβουλίας, έχουν κάνει ήδη μία πρώτη εκτίμηση για την οικονομική βιωσιμότητα της πρώτης φάσης (Κόρινθος-Άργος-Ναύπλιο) και μένει να δοθεί το πράσινο φως και η οικονομική στήριξη από το Υπουργείο Μεταφορών για την εκπόνηση μελέτης σκοπιμότητας σε συνδυασμό με το επιχειρηματικό σχέδιο και ακολούθως για την υλοποίηση του. Το κόστος της ελληνοελβετικής μελέτης σκοπιμότητας μαζί με το επιχειρηματικό σχέδιο για την αναβίωση του τραίνου είναι μόλις 280.000 Ευρώ, αναφέρει η ΕΛΛΕΤ.

Στο Ευρωκοινοβούλιο το θέμα

Την απόφασή του να καταθέσει άμεσα ερώτηση στην αρμόδια Επιτροπή Μεταφορών του Ευρωκοινοβουλίου, αναμένοντας την απάντηση «αν γνωρίζουν και συμφωνούν με το περιβαλλοντικό, συγκοινωνιακό και αναπτυξιακό εξάμβλωμα που σχεδιάζει η κυβέρνηση, σε βάρος της Πελοποννήσου», ανακοίνωσε με ανάρτησή του στα κοινωνικά δίκτυα και ο ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ, Γιάννης Μανιάτης.

Στην ανάρτηση μάλιστα επεσήμανε πως ο ίδιος στην αρχή θεώρησε ότι «είναι fake news, η αδιανόητη απόφαση για μετασχηματισμό του σιδηροδρομικού δικτύου Πελοποννήσου, σε ποδηλατόδρομο μήκους 244χλμ!!!». Ο κ. Μανιάτης επισημαίνει πως επειδή με το εκτιμώμενο κόστος κατασκευής του «ποδηλατόδρομου», ύψους 35 - 40 εκατ. ευρώ, μπορεί να αναταχθεί και να επαναλειτουργήσει άμεσα το δίκτυο, η απάντηση της ΕΕ θα είναι καθοριστική.

Καταλήγει αναφέροντας ότι όπως έχει πει και ο Σύλλογος Φίλων Σιδηροδρόμου “ένας άξονας με έντονες μηκοτομικές κλίσεις, με μεταλλικές γέφυρες πάνω από κοιλάδες και χαράδρες, ερημικά απόκρημνα τμήματα, σήραγγες, ορύγματα και χαρακτηριστικά εντελώς ακατάλληλα για την συντριπτική πλειοψηφία των ποδηλατών-χρηστών, είναι δυνατόν να αξιοποιηθεί ως ποδηλατόδρομος και όχι ως τουριστικός σιδηρόδρομος, όπως σε δεκάδες άλλες χώρες του κόσμου;”.

Διαβάστε ακόμη